Chiều 30/8, khi phố xá đã bắt đầu chộn rộn không khí nghỉ lễ, đứa con trai học lớp 2 chạy đến, tay cầm một chiếc máy bay đồ chơi cũ, hỏi tôi: "Ba ơi, máy bay của các chú phi công bay có nhanh không ạ?". Tôi mỉm cười, gật đầu, nhưng tâm trí vẫn mải miết với những công việc còn dang dở. "Nhanh lắm, con trai ạ," tôi trả lời một cách qua loa.

Hành động vô thức, câu trả lời vô tâm của tôi, tưởng như chỉ là một chi tiết nhỏ trong ngày thường. Thế mà sáng nay, khi đang pha cà phê và nhìn ra cửa sổ, tôi thấy chiếc máy bay cũ của con, kèm theo một mẩu giấy nhỏ được cuộn tròn, kẹp dưới một viên đá. Nét chữ non nớt, nguệch ngoạc nhưng rất rõ ràng: "Gửi chú phi công. Chú ơi, chú bay nhanh lên để chú về với gia đình nhé. Chúc chú 2/9 vui vẻ".

Những ngày vui, ngày kỷ niệm của dân tộc trở thành cơ hội để cha mẹ dạy trẻ nhiều bài học ý nghĩa. Ảnh minh họa: Nguyễn Thành Trung.

Đọc xong, tôi lặng người. Hóa ra, khi tôi bận rộn với "những việc lớn", con tôi lại âm thầm gửi gắm những điều giản dị, ấm áp. Điều đó khiến tôi nhận ra, đôi khi, những bài học quý giá nhất không đến từ những triết lý cao siêu, mà từ chính những cảm xúc rất thật, những trải nghiệm rất đời của một đứa trẻ.

Tôi chợt nhận ra mình đã sống quá nhanh. Nhanh đến mức lướt qua cả một cột mốc thiêng liêng như ngày Quốc khánh. Với bao người, 2/9 chỉ là một "kỳ nghỉ", một "khoảng lặng" để thoát khỏi guồng quay cơm áo gạo tiền. Nhưng còn những "khoảng lặng" khác thì sao? Khoảng lặng để suy ngẫm, để lắng nghe, để thấu hiểu và để gieo những hạt mầm yêu thương, biết ơn vào lòng con trẻ?

Tôi quyết định biến dịp nghỉ lễ 2/9 năm nay thành một cuộc phiêu lưu cùng con trai. Chúng tôi bắt đầu từ chính lá cờ Tổ quốc. Thay vì chỉ treo cờ một cách vô thức, tôi cùng con tỉ mẩn lau sạch cột cờ, rồi từ từ kéo lá cờ lên. Cánh gió tháng 9 mơn man, làm lá cờ bay phấp phới. Tôi hỏi con: "Con thấy thế nào khi nhìn lá cờ bay phấp phới?". Thằng bé nhìn lên, rồi tự nhiên nói: "Con thấy tự hào ba ạ!".

Những bài học quý giá nhất không cần phải gồng mình tìm kiếm đâu xa, mà thường trực trong những điều bình dị quanh ta: lá cờ Tổ quốc bay phấp phới, trong niềm vui chung ngày Độc lập - Ảnh: Nguyễn Thành Trung.

Tôi chợt hiểu, "tự hào" không phải là một danh từ trừu tượng. Nó là cảm giác khi ta thấy một phần của mình đang tung bay, là khi ta cảm nhận được sự kết nối thiêng liêng với một điều gì đó vĩ đại hơn bản thân. Lá cờ không chỉ là một biểu tượng, nó là câu chuyện về hàng triệu người đã ngã xuống, là sự hy sinh, là máu và nước mắt.

Sau đó, chúng tôi cùng nhau xem những thước phim tư liệu về Ngày Quốc khánh. Khi thấy những hàng quân diễu binh đi đều tăm tắp, con trai tôi reo lên: "Ba ơi, sao các chú đi đều thế ạ?". Tôi lại kể cho con nghe câu chuyện về sự luyện tập, về những giọt mồ hôi rơi trên thao trường. Tôi không nói về kỷ luật hay sức mạnh tập thể một cách giáo điều. Thay vào đó, tôi kể về những "ước mơ" của mỗi người lính, về việc họ đã phải "rèn bước chân" thế nào để làm nên một đội hình vững mạnh.

Tôi liên tưởng đến những trò chơi con từng chơi. "Giống như con đá bóng với các bạn, nếu một mình con cứ ôm bóng chạy, liệu có ghi bàn được không? Phải chuyền bóng, phải hỗ trợ, phải cùng nhau cố gắng thì mới thắng được, đúng không nào?". Đôi mắt con bỗng sáng lên, như vừa khám phá ra một bí mật nho nhỏ. Cuộc sống cũng vậy. Mỗi cá nhân là một mảnh ghép. Một mình giỏi là tốt, nhưng biết cách hòa mình vào tập thể, biết lắng nghe, biết phối hợp, chúng ta mới có thể tạo ra sức mạnh lớn hơn, bền vững hơn.

Hành trình của chúng tôi khép lại bằng một cuộc trò chuyện nhỏ bên mâm cơm gia đình. Tôi kể cho con nghe những câu chuyện về những người đã ngã xuống để chúng ta có được hòa bình hôm nay, về câu nói của Bác Hồ: "Các Vua Hùng đã có công dựng nước, bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước".

Tôi nói với con: "Giữ lấy nước không phải là điều gì xa vời. Nó là khi con sống hòa thuận với anh chị, là khi con biết giúp đỡ bạn bè, là khi con cố gắng học tập để sau này có thể đóng góp cho đất nước". Giữ nước không phải lúc nào cũng là cầm súng ra trận. Giữ nước có thể là một nông dân miệt mài gieo mầm trên mảnh đất quê hương, là một giáo viên tận tụy truyền lửa tri thức, là một bác sĩ tận tâm cứu người. Mỗi hành động tử tế, mỗi sự cố gắng đều là một viên gạch nhỏ xây nên một đất nước vững mạnh.

Tôi tin rằng, những bài học quý giá nhất không cần phải gồng mình tìm kiếm đâu xa. Chỉ cần một chút chậm lại, một chút quan sát, chúng ta sẽ thấy chúng hiển hiện ngay trong những điều nhỏ bé, giản dị nhất của cuộc sống, từ lá cờ bay phấp phới trước nhà đến câu hỏi ngây thơ của con trẻ. Điều quan trọng là chúng ta có sẵn sàng "đi chậm" cùng con, để khám phá và cảm nhận hay không mà thôi.

Ngày Quốc khánh, hay bất kỳ ngày nào khác như ngày 30/4, ngày 19/5, ngày 10/10, ngày 22/12… chúng ta có bao nhiêu "khoảng lặng" cho nhau, cho chính mình, và cho những giá trị thiêng liêng của cuộc sống?

LƯƠNG ĐÌNH KHOA

__________